Jónas Hallgrímsson 180 ár frá dánardægri
26.05.2025
Jónas Hallgrímsson
Déssington gerði myndina eftir tveimur skissum læknanemans Helga Sigurðssonar af Jónasi á líkbörunum
"Nú er hún Snorrabúð stekkur"
Þessar línur kannast örugglega margir við og hugsa um leið til gróinna grunda Þingvalla. Þessi lína og margar fleiri komu frá Jónasi Hallgrímssyni en í dag er 180 ár síðan að skáldið og náttúrufræðingurinn lést.
Jónasar Hallgrímssonar fæddist á Hrauni í Öxnadal árið 1807. Hann útskrifaðist úr Bessastaðaskóla 1829, var næstu þrjú ár skrifari landfógeta en fór því næst í Kaupmannahafnarháskóla.
Þar lagði Jónas einkum stund á náttúrufræði og bókmenntir. Hann stóð ásamt fleirum að tímaritinu Fjölni og birtust mörg ljóða hans þar en ritið var helgað margs konar framfaramálum. Eitt af þeim var að endurreisa alþingi og þá helst á Þingvöllum. Laut hann þar í lægra haldi fyrir öðrum eins og Jóni Sigurðssyni sem töldu það á flestan hátt vera praktískara að hafa nýtt þing starfandi í Reykjavík.
Þjóðargrafreiturinn
Þeir hvílast þarna tveir; Jónas Hallgrímsson og Einar Benediktsson
Þingvellir
Jónas var brautryðjandi í rannsóknum á náttúru Íslands og á árunum 1839-1842 ferðaðist hann víða um Ísland. Fjölmörg nýyrði koma úr ranni Jónasar, bæði úr ljóðum hans og þýðingum á fræðiritum.
Jónas lést 26. maí árið 1845 aðeins 37 ára að aldri. Var hann grafinn í Assistentskirkjugarði en jarðneskar leifar hans fluttar til Íslands 1946 og komið fyrir á Þingvöllum. Af ljóðum Jónasar má meðal annars nefna Fjallið Skjaldbreiður, Gunnarshólma, Ísland farsælda frón, Móðurást og Hulduljóð.
Ljóð hans og önnur skrif komu umhverfi og landslagi Þingvalla í orð á tímum sem allir höfðu ekki tök á að ferðast til þingstaðarins forna. Framlag hans var stór liður í að skapa ímynd þá sem við höfum af Þingvöllum enn þann daginn í dag.