Langitangi (einnig nefndur Sauðanes) er örnefni við Þingvallavatn um 1,5 km suðvestan Arnarfells. Tanginn ákvarðar mörk þjóðgarðsins á Þingvöllum (áður Arnarfells- og Þingvallabæjar) og Mjóaness og þaðan liggja mörkin beint norðaustur að Markavörðu við hinn forna Prestsveg.
Lítil, ónefnd vík er sunnan við Langatanga og þar sunnan við er önnur vík sem nefnist Latvík. Milli Langatanga og Arnarfells eru gjár sem kenndar eru við tangann og heita Langatangagjár.
Langitangi í frumheimildum
Kristján Jóhannsson frá Skógarkoti, síðar bóndi á Gjábakka og Mjóanesi, segir svo í örnefnaskrá Arnarfells frá 1982:
„Lýsingin hefst syðst við Þingvallavatn, þar sem merki eru milli Mjóaness og Arnarfells á tanga, sem gengur út í vatnið og heitir Langitangi. Norðaustan við Langatanga eru tvær gjár samsíða vatnsbakkanum og heita Langatangagjár.“
Svo segir í landamerkjaskrá Þingvallabæjar, undirritaðri af séra Jens Pálssyni Þingvallapresti 1886 og þinglýstri 1890:
„Frá Öxarármynni liggur Þingvallavatn fyrir landinu suður að Langatanga/Sauðanesi. Úr klofnum hellusteini á Langatanga liggja svo mörkin beina stefnu að sjá í slakkann milli Gildruholta allt til markavörðu við hinn forna svonefnda Prestsveg.“
Sauðanes virðist vera eldra nafn á örnefninu, sbr. lögfestu Markúsar prests Snæbjörnssonar 1740 (sbr. Þingvöllur – Alþingisstaðurinn forni, bls. 283–284):
„Á Mjóaness Sídu: i Saudanes fyrer sunnan Arnarfell, þadann beint uppi Prestsveginn og vestur epter sem hann heldur ad Hrafnagiá [...]“.
Pétur J. Jóhannsson frá Skógarkoti, síðar bóndi í Mjóanesi, merkti Langatanga inn á útprentaða loftmynd á 9. áratug síðustu aldar við núverandi staðsetningu. Ritháttur örnefnisins var Langitangi-Sauðanes.
Heimildir
Kristján Jóhannsson. (1982). Arnarfell [Haraldur Finnsson skráði]. Örnefnastofnun Íslands.
Matthías Þórðarson. (1945). Þingvöllur – Alþingisstaðurinn forni. Alþingissögunefnd.
Pétur J. Jóhannsson. (e.d.). Þingvallaþankar og lýsing eyðibýla. Örnefnastofnun Íslands.